30 maart 2021

Rozenbottel

 

Rozenbottel


Ingrediënten:

  • 1/2 kaneelstokje
  • 1/2 opengesneden vanillestok
  • 1 steranijs
  • de zeste van 1 citroen
  • rozenbottels (wildpluk van de Hondsroos)  zeer rijp, donkerrood, zonder pitjes
  • 250 g suiker
  • ethanol 60 %v

Materiaal:

  • hermetische sluitbare bokaal 2 l 
  • weegschaal
  • koffiefilter

Bereiding;

  • onderaan: kaneel, vanille, steranijs en de zeste van citroen
  • de suiker over strooien
  • rozenbottel vruchtvlees toevoegen, tot de bokaal vol is dan licht aandrukken tot de bokaal gevuld is tot net onder de hals
  • overgiet voorzichtig met alcohol 60 % vol tot enkele mm onder de rand
  • laat 6 weken staan op een warme plaats
  • om de week controleren en eventueel alcohol bijvoegen
  • door neteldoek en met de hand uitpersen
  • 4 weken laten rijpen
  • filtreren
  • eventueel suiker, alcohol en/of water bijvoegen
  • bottelen onder kurk

24 maart 2021

Abrikozen

 

Abrikozenratafia (voor 2 liter)

Bron: .fruitsnacks.be


  • Stap 1, de wijn
    • Ingrediënten:
      • 1 kg rijpe abrikozen
      • sap van 1 limoen
      • suiker
      • wijngist: Kitzinger Tockay of de Arsegan Tockay

    • Materiaal:

      • blender
      • gistingsfles 5 l en waterslot
      • hydrometer
      • maatglas
      • weegschaal
    • Werkwijze:
      • verwijder de pitten
      • snijd in 4
      • doe de stukken in de blender met 1/4 l water
      • water bijvoegen tot 1 l
      • giet in een gistingsvat
      • voeg het limoensap toe
      • voeg eventueel suiker of water bij tot 180 g/l (d = 1,076)
      • voeg de gist toe en plaats het waterslot
      • zet op kamertemperatuur
      • meet geregeld de dichtheid tot deze ongeveer 1,020 is

  • Stap 2, de likeur
    • Ingrediënten:
      • 500 ml ethanol 96 % vol
      • 300 à 400 g suiker
    • Materiaal:
      • 2 neteldoeken
      • eventueel persje
      • koffiefilter
     
    • Bereiding:
      • giet de alcohol in het gistingsvat (hierdoor stopt de gisting)
      • flink schudden om het gas te verwijderen
      • zet op een koele plaats gedurende 1 week
      • filtreer door een dubbele neteldoek (voorzichtig opdraaien om uit te persen)
      • voeg de suiker en het water toe tot 2 liter
      • laat 2 maanden rijpen
      • eventueel opnieuw filteren, eventueel nazoeten
      • bottelen

23 maart 2021

Starten met moonshine

 

Disclaimer

Dit informatief en wetenschappelijk artikel heeft geen reclame doel noch het doel om alcoholgebruik te stimuleren.
Alcohol voor consumptie destilleren is onderworpen aan een vergunning.

Doelen

  • een zo zuiver mogelijk alcohol maken om likeuren aan te maken
  • een sterke drank maken van eigen fruit, druiven, honing of mout

Basis

  • whisky alambiek
    stookwinkel.nl
    hoe een zo zuiver mogelijk alcohol maken?
    Het is belangrijk om:
    • te vertrekken van een zo zuiver mogelijke basiswijn uit suiker of glucose met een snelle gist
    • een trage gefractioneerde destillatie te doen
    • het eindproduct eventueel te behandelen met actieve kool
  • hoe een sterke drank maken van eigen fruit, druiven,...?
    Hier is het belangrijk om:
    • te vertrekken van een zo zuiver mogelijke wijn of bier bij voorkeur zonder toevoegingen (sulfiet en andere), gistvoeding is OK
    • een trage destillatie in een (koperen) ketel (alambiek)
    • een tweede (en eventueel derde) destillatie met scheiden van fasen, lees hier meer
  • met welk basismateriaal beginnen?

Basiswijn

  • reinig en ontsmet het gistingsvat en waterslot net voor gebruik met Chemipro Oxi of Arsegan Puro Oxi (ook geschikt als ontvlekker op kledij, zelfde gebruik als Vanish Oxi Action maar dit product mag je absoluut niet gebruiken in gistingsvaten!)
  • kiest een turbogist, hierbij enkele voorbeelden:
    • Turbo 8: vergist 8 kg suiker tot 18 %vol in 5 dagen
    • Classic 8 Turbo: vergist 8 kg suiker tot 20 %vol in 4 dagen
    • Turbo Extreem: vergist 10,5 kg dextrose tot 23 %vol in 8 dagen
    • Alcotec Turbo Yeast 24: vergist 6 kg suiker tot 14 %vol in 24 u
    - lees goed de informatie voor je koopt, sommige gisten werken enkel met glucose!
    - de opgegeven tijd is alleen haalbaar in een volledig gestuurd proces met roeren en constante temperatuur, bij jou (en ook bij mij) duurt het meestal eens zo lang
  • volg de aanwijzingen op de verpakking van de gist
  • je kan de vergisting sneller laten verlopen door de suiker te inverteren, gebruik per 3 kg suiker 3,5 tot 4 l water, laat 10 min flink doorkoken met 5 g citroenzuur
  • als alle suiker geïnverteerd is, laat je afkoelen, indien geen actieve koolstof bij de gist gevoegd is, voeg je eventueel 75 g actieve kool / 25 l toe (neemt reeds bij de gisting een aantal grote molecule, hogere alcoholen en esters op)

  • zorg voor een degelijke temperatuurcontrole (zie verpakking gist)
    • de goedkoopste temperatuurcontrole is in een onverwarmde ruimte als de buitentemperatuur rond de 10 °C is
    • een thermostaat, een verwarmingsplaatje (bij Brouwland of in een tuincentrum als accessoire bij een propagator)
      en een dikke deken
  • koel (vat buiten uit de zon als het ≤ 10 °C)
  • tijdens afkoelen vat walsen ( CO2 laten ontsnappen)
  • snel klaren (klaringsmiddel dat geen smaak achterlaat, bv. Alcotec 24 Turbo Klar of Vinoferm Klarvit)
  • voorzichtig decanteren of hevelen met droesemstop en eventueel filteren
  • eventueel 2e maal actieve koolstof toevoegen en filteren
  • destilleer zo snel mogelijk

Gefractioneerde destillatie

  • hier zijn er 2 mogelijkheden, ofwel materiaal in glas ofwel in metaal
  • lees hier meer

Stookwijn

  • zorg voor zuiver sap en voeg eventueel gistvoeding toe
  • kiest een turbo gist die voldoende resistent is tegen alcohol, voor fruitvergisting of voor mout
  • bereidingswijze, zie boven en bij recepten bij moonshine

Alambiek

  • een koperen ketel of inox ketel met koperen helm. Het koper neutraliseert enkele ongewenste esters.
  • na gebruik goed proper schuren, spoelen en laten drogen
  • als er toch een aanslag op het koper komt laten weken met lauw water met 10 g citroenzuur /l daarna goed spoelen en drogen

Advies

  • kiest voor semi-professioneel materiaal
    • het werkt beter
    • als je stopt is de verkoopwaarde groter
    • het werkt vlot en veilig
  • een mooie start is de Still Spirits T500 met RVS reflux, zie boven) (geeft hetzelfde resulataat als een koperen reflux en is goedkoper en gemakkelijker proper te houden), een elektrische 25 l destilleerketel 2000W met kolom en koeler die in één destillatie van een basiswijn van ± 25 %vol een zuivere alcohol van ± 90 %vol maakt
  • de reflux met koeler kan vervangen worden door een dome (zie hierboven), misschien nuttig bij vruchtendestillatie

16 maart 2021

Tequila

 

Tequila


Deze tequila-imitatie benadert de smaak maar niet het productieproces van échte tequila.

Ingrediënten:

  • 50 g aloe vera-blad in brunoise gesneden, gebruik jong blad (1 jaar) van je eigen kamerplant
  • 15 g agavesiroop
  • 1 liter alcohol op eindsterkte (naar wens) 

Materiaal:

  • bokaal 1 l met hermetisch deksel
  • koffiefilter

Bereiding:

  • aloe in stukjes en uitgelopen sap in de pot
  • agavesiroop toevoegen
  • overgieten met alcohol
  • 3 weken macereren in het donker op kamertemperatuur
  • filtreren
  • 4 weken rijpen in de zon (gouden kleur + bezinksel)
  • opnieuw filteren
  • bottelen onder kurk

14 maart 2021

Bourbon

  • Granen

    • 5 kg maisvlokken of maismeel

    • 1 kg roggemout

  • Maischen

    • de maischschemas zijn gebaseerd op contacten met Kentucky (met amylase) en Carolina (zonder amylase) en aangepast, o.a. omrekenen van maten en gewichten, zoeken naar hier te kopen  middelen en aan de meer verfijnde mogelijkheden van binnenskamers te maischen.


met Amylase

maisvlokken

maismeel

15 l water opwarmen tot 50°C

maisvlokken malen en storten

geschrote mout storten

amylase toevoegen

maischschema:

60 min op 50 °C
30 min op 65 °C
20 min op 75 °C


10 liter water koken

maismeel storten en roeren 20 min koken

aanvullen met koud water to 18 l en opwarmen tot 50°C

amylase en geschrote roggemout toevoegen

maischschema:
60 min op 50 °C
30 min op 65 °C
20 min op 75 °C


zonder Amylase

maisvlokken

maismeel

15 l water opwarmen tot 70°C

maisvlokken malen en storten

geschrote mout storten en roeren

1,5 u maischen op 65 °C

10 liter water koken

maismeel* storten en roeren 20 min koken

aanvullen met koud water tot 18 l en opwarmen tot 70°C 

geschrote mout storten en roeren

1,5 u maischen op 65 °C      

  • je kan o.a. bij AH voorgekookt maismeel kopen, wel bijna het dubbel van de prijs van het gewone maismeel (€1,99 voor het voorgekookte, €0,99 voor het gewone meel - prijs op 24/03/2021). Het vooraf verstijfselen (vooraf koken van het maismeel) valt weg, hier bespaar je op verwarming én de kans op aanbranden valt bijna weg. Je wint er ook meer dan 1/2 uur tijd mee.

  •  Gisten

    • wort op 25°C, volume 20 l

    • gebruik Alcotec Whisky-gist (met amylase)

    • laten gisten onder waterslot

    • na gisting (3-6 dagen) door een neteldoek gieten en onmiddellijk destilleren (schuimwerend product toevoegen)

  • Destilleren

    • destilleer zonder scheiding van fractie (4,5 - 5 l ruwnat à 30-35 % vol)

    • verdun destillaat met gekookt en afgekoeld water of Brita zodat er geen chloor in zit tot 20 à 25 % vol

    • destilleer opnieuw met ±150 ml voorloop per 25 l ruwnat (kan je gebruiken als brandalcohol)

    • vang de kop van het destillaat apart op dit is ±750 ml kop per 25 l ruwnat, doe dit per 125 ml zodat je later kan bepalen welke fractie je nog kan gebruiken om te blenden

    • na de kop komt het hart van het destillaat en stop bij een alcoholpercentage van de uitloop van ±50-40 % vol (proeven)

    • de staart loopt tot een alcoholpercentage van de uitloop van ±50-40 % vol (meestal rond de 95°C) doe dit per 125 ml zodat je later kan bepalen welke fractie je nog kan gebruiken om te blenden

    • het hart: 2 - 2,5 l à ±55 % vol

    • eventueel blenden

    • verdun met afgekoeld, gekookt water tot 40 % vol

  • Rijpen

    • laat eventueel de bourbon 9 - 12 maanden rijpen in een fles, afgesloten met een prop keukenpapier, met eik chips Amerikaans medium toast of Eiken Cubes Bourbon (Arsegan)

    • beter nog 2 jaar rijpen op chips en er ontstaat een heerlijk zachte bourbon

    • wie het groot ziet kan ook een bourbon vat (190 l kopen bij Tas Brouwwinkel) - je kan dit met tussenpozen vullen, in tegenstelling tot wijn of bier zal de bourbon niet degenereren

08 maart 2021

Nectarineratafia

 

Nectarineratafia (voor 2 liter)

  • Stap 1, de wijn
    • Ingrediënten:
      • 1 kg rijpe nectarines
      • 1/2 vanillestokje
      • suiker
      • wijngist: Kitzinger Tockay of de Arsegan Tockay
    • Materiaal:

      • blender
      • gistingsfles 5 l en waterslot
      • hydrometer
      • maatglas
      • weegschaal
    • Werkwijze:
      • verwijder de pit
      • snijd in 4
      • doe de stukken in de blender met 1/4 l water
      • water bijvoegen tot 1 l
      • giet in een gistingsvat
      • voeg een doorgesneden vanillestokje toe
      • voeg eventueel suiker of water bij tot 180 g/l (d = 1,076)
      • voeg de gist toe en plaats het waterslot
      • zet op kamertemperatuur
      • meet geregeld de dichtheid tot deze ongeveer 1,020 is

  • Stap 2, de likeur
    • Ingrediënten:
      • 500 ml ethanol 96 % vol
      • 400 à 500 g suiker
    • Materiaal:
      • 2 neteldoeken
      • eventueel persje
      • koffiefilter
     
    • Bereiding:
      • giet de alcohol in het gistingsvat (hierdoor stopt de gisting)
      • flink schudden om het gas te verwijderen
      • zet op een koele plaats gedurende 1 week
      • filtreer door een dubbele neteldoek (voorzichtig opdraaien om uit te persen)
      • voeg de suiker en het water toe tot 2 liter
      • laat 2 maanden rijpen
      • eventueel opnieuw filteren, eventueel nazoeten
      • bottelen

07 maart 2021

Bananenratafia

 

Bananenratafia (voor 2 liter)

  • Stap 1, de wijn
    • Ingrediënten:
      • 8 rijpe bananen
      • 1 citroen of limoen
      • 500 g suiker
      • wijngist: korrelgist Bioferm Doux
    • Materiaal:
      • blender
      • gistingsfles 5 l en waterslot
      • hydrometer

      • maatglas
      • weegschaal
    • Werkwijze:
      • pel de banan:
      • snijd in schijfjes
      • doe de schijfjes in de blender met 0,5 l water en het sap van citroen of limoen
      • water bijvoegen tot 1 l
      • giet in een gistingsvat
      • voeg eventueel suiker of water bij tot 180 g/l (d = 1,076)
      • voeg de gist toe en plaats het waterslot
      • zet op kamertemperatuur
      • meet geregeld de dichtheid tot deze ongeveer 1,020 is

  • Stap 2, de likeur
    • Ingrediënten:
      • 500 ml ethanol 96 % vol
      • 400 à 500 g suiker
    • Materiaal:
      • 2 neteldoeken
      • eventueel persje
      • koffiefilter
     
    • Bereiding:
      • giet de alcohol in het gistingsvat (hierdoor stopt de gisting)
      • flink schudden om het gas te verwijderen
      • zet op een koele plaats gedurende 1 week
      • filtreer door een dubbele neteldoek (voorzichtig opdraaien om uit te persen)
      • voeg de suiker en het water toe tot 2 liter
      • laat 2 maanden rijpen
      • eventueel opnieuw filteren, eventueel nazoeten of wat gefilterd citrussap bijvoegen en bottelen

06 maart 2021

Mangoratafia

 

Mangoratafia (voor 2 liter)

  • Stap 1, de wijn


    • Ingrediënten:
      • 4 grote verse mango's
      • 4 cm verse gember
      • 4 g kokosschilfers (droog)
      • suiker
      • wijngist: vloeibare gist Kitzinger Reinzuchthefe Liebfraumilch
    • Materiaal:
      • blender
      • gistingsfles 5 l en waterslot
      • hydrometer
      • maatglas
      • weegschaal
    • Werkwijze:
      • was de mango's met lauw water en een goede detergent, schrob zacht met een borstel
      • spoel de mango's met koud water en droog af
      • snijd de mango's met pel in 8 (pit verwijderen) op een plank met gootje
      • doe de blokjes in de blender, vergeet het sap uit het gootje van de snijplank niet
      • volume < 1 l, water bijvoegen
      • laat even staan en giet voorzichtig 200 ml sap in het maatglas
      • bepaal de dichtheid met een hygrometer
      • giet het maatglas en de beker van de blender in een gistingsvat
      • voeg suiker bij tot 180 g/l (d = 1,076)
      • voeg de geraspte gember en de kokosschilfers toe
      • voeg de gist toe en plaats het waterslot
      • zet op kamertemperatuur
      • meet geregeld de dichtheid tot deze ongeveer 1,020 is

  • Stap 2, de likeur
    • Ingrediënten:
      • 500 ml ethanol 96 % vol
      • 400 à 500 g suiker
    • Materiaal:
      • neteldoek
      • eventueel persje
      • koffiefilter
     
    • Bereiding:
      • giet de alcohol in het gistingsvat (hierdoor stopt de gisting)
      • flink schudden om het gas te verwijderen
      • zet op een koele plaats gedurende 1 week
      • filtreer door een neteldoek (opdraaien om uit te persen) of in de pers
      • voeg de suiker en het water toe tot 2 liter
      • laat 2 maanden rijpen
      • eventueel opnieuw filteren, eventueel nazoeten en bottelen

05 maart 2021

Sambucca

 

Sambucca

Sambuca komt oorspronkelijk uit Italië en hoort bij de anijslikeuren. De meeste sambucasoorten zijn volledig helder soms niet en soms ook met ander smaakmakers zoals oranjeschil, mandarijn,...


Ingrediënten:

  • 1l oplegalcohol 40 % vol 
  • 5 g anijszaad 
  • 4 g karwijzaad 
  • 1/4 stok zoethout 
  • 200 g vlierbloesem (zonder steeltjes) 
  • 150 g witte kandijsuiker

Materiaal:

  • blender of mixer
  • maatbeker
  • weegschaal
  • hermetisch sluitende bokaal 2 l
  • koffiefilter

Bereiding: 

  • vlierbloesem met alcohol in de blender (niet warm draaien) 
  • snijd het zoethout in de lengte in 4
  • kruiden aan het alcoholmengsel toevoegen 
  • 8 weken laten macereren op een warm plaats (zon) in een gesloten bokaal 
  • mengsel door een filterzakje gieten 
  • suiker in een fles doen en langzaam de alcohol bijgieten, niet schudden
  •  min 6 weken laten rijpen
Degusteren (als je eens wil uitpakken):
  • schenk een dikwandig borrelglaasje 0,5 cm onder de rand
  • leg er voorzichtig 3 expresso-boontjes op
  • steek aan en laat 3 seconden branden
  • leg je hand op het glaasje
  • inhaleer de lucht onder je hand (!als de vlam uit is!) en neem een slokje 

Bron foto, Wikipedia

04 maart 2021

Basismateriaal likeur

 

Disclaimer

Dit informatief en wetenschappelijk artikel heeft geen reclame doel noch het doel om alcoholgebruik te stimuleren. Alcohol voor consumptie destilleren is onderworpen aan een vergunning.

Doelen

  • een aangenaam smakende likeur maken
  • ofwel proberen een bestaand product te imiteren ofwel op zoek naar een eigen lekkere creatie

Basismateriaal

Vb.: bij zelfmaken winkels (Brouwland, Braumarkt,...)

  • Meten is weten:
    • keukenweegschaal tot 5 kg ± 1 g
    • nauwkeurige weegschaal (tot 500 g ± 0,1 g of beter) bv.: bij zelfmaken winkels (Brouwland, Braumarkt,...)
    • kunststof maatkannen: 2 l, 1 l, 0,5 l
    • maatglas (glas mijn voorkeur) of alcohol bestendige levensmiddelenkunststof): 100 ml, 10 ml
    • thermometer (digitaal met naald zoals bijvoorbeeld hieronder van Brewferm)
    • alcoholmeter (0 - 100 %)


 



maatkan

maatglas

Thermometer Brewferm

alcoholmeter

Foto's: Braumarkt en Brouwland
  • Recipiënten om te macereren
    • glazen bokalen met hermetisch deksel, om te starten:

      • 1 x 1/2 l
      • 2x 1 l 
      • 1x 2 l 
      • bij zelfmaken winkels of in warenhuizen, ik gebruik Kilner Weckpot met beugelsluiting iets duurder, veel steviger en halsopening even groot dus maar één maat ringen
    • glazen fles 5 l met oortje, kurken stop en beugelsluiting
  • Veel gebruikt klein materiaal
    • neteldoek
    • koffiefilter losse filter met filterzakjes bij voorkeur ongebleekt
    • kunststof trechter (levensmiddelen)
    • dunschiller
    • rasp
    • vijzel
    • elektrische koffiemolen
  • Materiaal om basiswijn te maken

    • kunststof gistingsvat 25 - 30 l met stop en waterslot
      ik ben fan van het 30 liter ronde kunststof gistingsvat van Speidel
  • Destillatiemateriaal
    • bij enkele recepten is er de suggestie om kleinschalig te destilleren (let op de wetgeving in jouw regio)
    • dit kan met een mini combikoeler van 40 cm en erlenmeyer van 2 l uiteraard met geschikte siliconen stop (zie speciaalzaken)
    • elektrisch plaatje
    • stel darmen voor koelwater


 


 


 

 


verwarmingsplaatje 1500 W

erlenmeyer

combikoeler

siliconen slang, ook  om te hevelen

Foto’s: Braumarkt, Brouwland, Vandenborre

Basiswijn

Basiswijn maken is niet echt noodzakelijk. Je kan perfect likeur maken met koopalcohol.
Door basiswijn te maken en deze te versterken (zie post Rekenen met alcohol) spaar je echter heel wat uit op koopalcohol.
  • reinig en ontsmet het gistingsvat en waterslot net voor gebruik met Chemipro Oxi of Arsegan Puro Oxi (ook geschikt als ontvlekker op kledij, zelfde gebruik als Vanish Oxi Action maar dit product mag absoluut niet gebruikt in gistingsvaten!)
  • kiest een turbogist, hierbij enkele voorbeelden:
    • Turbo 8: vergist 8 kg suiker tot 18 %vol in 5 dagen
    • Classic 8 Turbo: vergist 8 kg suiker tot 20 %vol in 4 dagen
    • Turbo Extreem: vergist 10,5 kg dextrose tot 23 %vol in 8 dagen
    • Alcotec Turbo Yeast 24: vergist 6 kg suiker tot 14 %vol in 24 u
    - lees goed de informatie voor je koopt, sommige gisten werken enkel met glucose!
    - de opgegeven tijd is alleen haalbaar in een volledig gestuurd proces met roeren en constante temperatuur, bij jou (en ook bij mij) duurt het meestal eens zo lang
  • volg de aanwijzingen op de verpakking van de gist
  • je kan de vergisting sneller laten verlopen door de suiker te inverteren, gebruik per 3 kg suiker 3,5 tot 4 l water, laat 10 min flink doorkoken met 5 g citroenzuur
  • als alle suiker geïnverteerd is, laat je afkoelen, indien geen actieve koolstof bij de gist gevoegd is, voeg je eventueel 75 g actieve kool / 25 l toe (neemt reeds bij de gisting een aantal grote molecule, hogere alcoholen en esters op)
  • zorg voor een degelijke temperatuurcontrole (zie verpakking gist)

    • de goedkoopste temperatuurcontrole is in een onverwarmde ruimte als de buitentemperatuur rond de 10 °C is
    • een thermostaat, een verwarmingsplaatje (o.a. bij Brouwland of in een tuincentrum als accessoire bij een propagator)
      en een dikke deken
  • koel (vat buiten uit de zon als het ≤ 10 °C)
  • tijdens afkoelen vat walsen ( CO2 laten ontsnappen)
  • snel klaren (klaringsmiddel dat geen smaak achterlaat, bv. Alcotec 24 Turbo Klar of Vinoferm Klarvit)
  • voorzichtig decanteren of hevelen met droesemstop en eventueel filteren
  • eventueel 2e maal actieve koolstof toevoegen en filteren
  • (je zou kunnen destilleren als het in jouw regio mag)
  • snel versterken (betere bewaring) en bottelen
Wat kan je winnen?

Een benaderend voorbeeld.

Stel je wilt ongeveer 3 liter ethanol van 70 % vol en je hebt ethanol gekocht van 96 % vol dan heb je 2,2 liter ethanol nodig en aanvullen met water.
Als je een basiswijn gemaakt hebt van 20 % vol dan gebruik je slechts 1,9 l ethanol van 96 % vol en vul je aan met de basiswijn.
Een besparing van 0,3 l of bijna 14 %!

De besparing wordt nog groter als je een alcohol van 40 % wilt.
Stel je wilt ongeveer 3 liter ethanol van 40 % vol maken en je hebt ethanol gekocht van 96 % vol dan heb je 1250 ml ethanol nodig en de rest water.
Als je een basiswijn gemaakt hebt van 20 %vol dan gebruik je slechts 360 ml ethanol van 96 % vol en vul je aan met de basiswijn.
Een besparing van bijna 0,9 l of bijna 29%!